Het gebouw van Europol
?
Het gebouw van Europol, Eisenhowerlaan. Foto: Roel Wijnants

Je kijkt hier tegen een tankmuur aan

Europol

De Stadhouderslaan, zoals de Eisenhowerlaan voor de Tweede Wereldoorlog heette, vormde de grens van het vanaf het eind van de negentiende eeuw ontwikkelde Statenkwartier met de villawijk Zorgvliet, die in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw op het westelijke deel van het voormalige landgoed Sorghvliet is gebouwd.

De bebouwing weerspiegelde het stedenbouwkundige verschil tussen de twee wijken: rechte woonstraten met gesloten gevelwanden in het Statenkwartier en vrijstaande en geschakelde villa’s in gebogen straten in Zorgvliet.

Dwars door villawijk Zorgvliet

Bij de inrichting van de Stützpunktgruppe Scheveningen als onderdeel van de Atlantikwall werd gebruik gemaakt van de loop van de Haagse Beek. Hier kwam een tankgracht met open schootsveld in de richting van het stadscentrum. Doortrekking van dit tracé in het verlengde van de Haagse Beek door het groen van Zorgvliet en de Scheveningse Bosjes had de sloop van bestaande bebouwing sterk kunnen beperken. In plaats hiervan echter koos men ervoor om de verdedigingslinie net voorbij het Gemeentemuseum een scherpe zwenking naar de kruising van de Stadhouderslaan (de huidige Eisenhowerlaan) met de Prins Mauritslaan te laten maken. Hierdoor moest bijna de hele villawijk Zorgvliet worden gesloopt. Ook het Catshuis stond op de Duitse lijst van te slopen panden, maar een direct appèl vanwege het grote historische belang door eigenaar Goekoop op de Duitse autoriteiten heeft dat weten te voorkomen. Wellicht is het opschuiven van de sloopzone om het Catshuis te sparen de reden geweest voor de voor de villawijk desastreuze knik in de Atlantikwall.

Camouflageschilderingen

Langs de Stadhouderslaan was van de kruising met de Scheveningseweg tot achter het Gemeentemuseum een betonnen tankmuur met bunkers gebouwd met camouflageschilderingen van bomen en gevels. Bij de kruising met de Prins Mauritslaan was een met drakentanden en ijzeren rolhekken afgeschermde toegang tot het Statenkwartier, dat  als Sperrgebiet grotendeels was geëvacueerd.

Definitief verdwenen

Bij de wederopbouw heeft Zorgvliet zijn oude stratenplan niet teruggekregen. De villa's hebben plaatsgemaakt voor instellingen op het gebied van vrede, recht en veiligheid, kantoorgebouwen en hotels.

naar boven