Je staat hier aan de rand van een villawijk

Vanaf 1665 was het gebied goed bereikbaar via de door Constantijn Huijgens ontworpen Scheveningseweg, die dwars door het toen nog onontgonnen duinlandschap het centrum van Den Haag met de haven van Scheveningen verbond.

Door de sterke groei van de bevolking van Den Haag aan het eind van de negentiende eeuw en de nieuwbouw in Duinoord en het Statenkwartier raakte het in de loop der jaren sterk uitgebreide landgoed steeds meer in de belangstelling van bouwspeculanten. In 1903 kwam het landgoed in handen van de ontwikkelingsmaatschappij Het Park Zorgvliet. De oprichter, Adriaan Goekoop, ging zelf in het Catshuis wonen.

Weerstand tegen de bebouwing

Eén van de eerste zeer lucratieve verkopen van een stuk landgoed was de punt aan het begin van de Scheveningseweg ten behoeve van de bouw van het Vredespaleis in 1913. Er was veel weerstand tegen de plannen voor het afgraven en verkavelen van het landgoed, omdat daardoor de laatste resten van het oorspronkelijke duinlandschap werden aangetast. In reactie hierop werd het gebied rondom de kern Zorgvliet door de gemeente aangewezen als ‘villapark’, zoals bepleit door Berlage. De inrichting werd aan stringente regels gebonden om het landschappelijke karakter van het gebied zo veel mogelijk te bewaren. Ten zuiden de Adriaan Goekooplaan is het ommuurde kerngebied Zorgvliet – met daarin het Catshuis - groen gebleven. Ten noorden is een groot deel van het duingebied bewaard gebleven.

Atlantikwall

De aanleg van de tankmuur tijdens de Tweede Wereldoorlog langs de toenmalige Stadhouderslaan (nu Eisenhowerlaan) en de kaalslag vanaf die muur om een open schootsveld in de richting van het stadscentrum te creëren betekende dat dit deel van de villawijk vrijwel helemaal is gesloopt. Alleen aan de twee uiterste punten zijn enkele panden gespaard gebleven: langs Catsheuvel bij het Statenplein en op de kruising van Goekooplaan en Verlengde Tolweg.

Grondige herschepping

Bij de wederopbouw werd het oude stratenplan niet hersteld. Conform de plannen van architect W.M. Dudok werd de door de Duitse bezetter gecreëerde corridor gebruikt om tot een ‘grondige herschepping’ te komen. Over het tracé van de tankgracht kwam de Johan de Wittlaan, met hoogbouw-accenten erlangs. In de door de verkeersweg afgesneden driehoek projecteerde Dudok naast woningen, deels in hoogbouw, een kerk en een school. Deze werden in de jaren vijftig en zestig inderdaad gerealiseerd, maar zijn inmiddels weer verdwenen en vervangen door grootschalige kantoor- en appartementencomplexen.